Aliye Ayb�ke �zdemir‏
[email protected]
Yazar�n di�er k��e yaz�lar� ...

B�t�te�:    

Herkes Kar��, Herkese Kar��

Herkes Kar��, Herkese Kar��
Bence sava�; �e�itli yorum, yakla��m ve anlat�m� ya da tan�m� olsa dahi a��k�as�; ki�iler, devletler ya da devletler toplulu�u ittifaklar�n bir araya gelerek gerek malzeme ve para harcamak gerekse de insan harcamak ad�na kar�� ittifaklarla tutu�tuklar� bir oyundur. D�nyan�n en eski ve k�kl� mesleklerinden biri olan askerlik icat edilmeden, sava� icat edilmi� ve g�n�m�ze kadar da s�regelmi�tir. Hatta g�n�m�zde muhtelif co�rafyalarda irili ufakl� sava�lar devam etmektedir. En taze ve en g�ncel olan� ise Ukrayna-Rusya sava�� oldu�undan onu baz alarak biraz yorumlamak istiyorum.
Sava� ger�ekle�ti�i zaman olarak de�il; ger�ekle�ti�i mek�na g�re anlam kazan�r, �ekil al�r. �rne�in M�sl�man co�rafyas�nda ya�an�yorsa kan ve zul�m olan bu sava� ya da sava�lar zinciri gayet olas�, normal kar��lan�r hatta g�rmezden gelinir. Co�rafyan�n nerede oldu�undan ba��ms�z. Avrupa�n�n ortas�nda, Bosna�da ya�ananlar ve bu ya�ananlara ortaya konan ya da konamayan tepki ya da destekler de bunu kan�tlar niteliktedir. Yine sava�, s�m�r�lerek yoksulla�t�r�lm�� ve hali haz�rda gayri safi milli has�las�n�n %90��n� s�m�ren �lkeye vererek �zg�rl���n� kazanm�� Afrika gibi bir k�tada ya�an�yorsa; �B�rak�n sava�s�nlar, nas�l olsa anla��rlar,� yakla��m� ile bak�lmaktad�r. Sava� uzak Do�u�da ya�an�yorsa ya�ayan kesimlere bak�l�r. Hindu-M�sl�man �at��mas� ise normal gelirken, Myanmar�da oldu�u gibi kitlesel katliamlar ucuz tepkiler ve etkisiz yakla��mlarla kar��lan�r. Sonu�ta sava�lar�n yap�lar� farkl�d�r ama ama�lar� nedense hep ayn� teranedir. Paran�n yans�ra insanlar�, do�ay�, gelece�i harcamakt�r. En taze �rne�i ise tam dibimizde otuz be� g�nden fazlad�r devam ediyor.
Her zaman sava��n bir ba�latan� ya da ba�lamas�na yard�mc� olan� vard�r. Ya k�z vard�r ya ma�a! Kendili�inden durup dururken nifak tohumlar�, �oklu ��kar ili�kileri olmadan kanl� hak aray��� cereyan etmez. Birinci D�nya Sava���nda hedef Osmanl��n�n payla��m�yd� mesela. Amac� do�rultusunda ba�lad� ve bitti. �kinci d�nya sava��na gelirsek Nazi Hitler�in d�nya �zerindeki �E�siz Alman Irk�� tak�nt�s� ile ba�lad� ve hayal k�r�kl��� ile bitti. Ama 3 milyon insan�n �lmesi ve Avrupa�n�n �ok b�y�k k�sm�n�n yerle bir edilmesi ise i�in ger�ek taraf�yd�. Evet; �bir ba�latan olmal�� diye ba�lam��t�k yaz�m�za de�il mi? Bu ba�latan, halk�n� sava��n kuca��na atan, kimi zaman mevkii egosu olan ve ona yenik d��en liderler ve �irketler, kimi zaman ekonomik h�rslara kap�lm��, �atafat hedefleyen liderler ve �irketler, kimi zaman ise kand�r�lm��, oyuna getirilmi�, k�reltilmi� bir toplumun veya g�ruhun yapay intikam tesellisidir.
Nihayetinde bu da son y�zy�l�n sava�� oldu. Y�llard�r Rusya ile g�bekten ba�l� Ukrayna da bir komedyenin (s�z konusu s�fat sanatsal faaliyeti ile i�killendirmesin) ba�kan se�ilmesiyle birlikte Avrupa ve Amerika�n�n tatl� dillerine kanm�� adeta Amerika ve AB �lkelerinin oyunca�� haline gelmi�tir. ABD, AB ve Birle�ik Krall�k siyaset tecr�besi olmayan bu komedyen �ahs� o kadar s�slediler, o kadar pohpohlad�lar ki �ah�s bir anda kendini d�nyadaki en b�y�k g�� olarak g�rmeye ba�lad�. �NATO�ya girece�im!� dedi. �Hay hay� dediler� �Beni AB�ye al�n!� dedi. �Ne demek, ba��m�z �st�ne,� dediler�. Y�zy�llard�r birlikte ya�ad��� Rusya�ya yan �izmesi i�in damara gerekli �erbet verilmi� oldu. Arkas�nda AB vard�, arkas�nda ABD vard�, arkas�nda �ngiltere vard�. Ba�ka kime ihtiyac� vard� ki? Rusya�n�n derdi neydi? Bu �ah�sla Rusya�n�n problemi neydi? Rusya s�n�r�na d��man askeri istemiyordu. Bu savunma stratejisi g�z�yle �me�ru� ve �en do�al� iste�iydi. Bilmiyordu ki bu uzun hassas ve fillerin sava�t��� bir konuydu ve ge�mi�te de ABD ile Rusya aras�nda zaten ya�an�yor olan satran� oyununun bir hamlesiydi. Biraz geriye d�n�p bakt���m�zda i�imizden ka� ki�i hat�rlar acaba bug�n ki Rusya�n�n Ukrayna�y� �nce ku�atmas�n�, i�gal etme giri�iminin ge�mi�te ABD taraf�ndan K�ba devletine de yap�ld���n�, K�ba�n�n Rusya ile m�ttefiklik anla�mas� imzalad���n� ve K�ba topraklar�nda Rusya�n�n asker konu�land�rmas�na izin verildi�ini kimler hat�rl�yor? Rusya K�ba�da askeri f�ze �ss� kurmaya ba�lam��t� bile. Bunu g�ren ABD K�ba�y� ku�atm�� ve sava� ilan etmi�ti. Gerek�esi �S�n�rlar�mda yabanc� asker istemiyorum!� olmam�� m�yd�? Ya da b�rak�n bu �ok ge�mi� olan olay� da yak�ndan bakal�m. Acaba T�rkiye Suriye�de Zeytin Dal� ya da di�er operasyonlar� neden yapm�� olabilir? Suriye�de neden kal�c� asker bulundurmaya ba�lam�� ve sonu�ta gerek Rusya�ya geren ABD�ye neden 32 km s�n�r �art� koymu�tuk? Bir tek sebep vard�. S�n�rda bir devlet kurulmas�n� istemiyordu. Ve hala bunun m�cadelesini vermiyor mu? K�sacas� hi�bir devlet yan� ba��nda d��man ilan edebilece�i devlet ya da ittifak ordusunu istemez. Rusya bu konuda kendini bu nedenle hakl� g�rmektedir. Lakin g�n�l isterdi ki sava� olmadan diplomasi ile ve siyasetle bu konu ��z�ls�n. Ukrayna�n�n gen� lideri kand�r�ld� ve adeta Rusya�n�n �n�ne yem olarak at�ld�. Ukrayna lideri �imdi �imdi kand�r�ld���n� biliyor. Ba��r�yor, �a��r�yor yard�m bekliyor ama nafile. ABD�nin s�regelen, riyak�r, narsist ve pragmatist; ��karlar�ndan ba�ka bir eti�i olmayan stratejisini yeni fark ediyor. �G�venilmez bir m�ttefik� ve �s�z�nde durmayan bir hilebaz� oldu�unu yeni alg�l�yor. Avrupa�n�n ya da AB�nin ne kadar bol keseden att���na yeni uyan�yor. Ooo... G�nayd�nlar�
Bunlar� okurken, sava�� onayl�yor ya da Rusya�ya destek veriyor, anlam�nda yorumlay�p g�nah�ma girmeyin l�tfen. Hi�bir sava��n kazanan� yoktur. Sava� y�k�md�r. �l�m ve ac� dolu g�nlerin aylar�n ve hatta y�llar�n yarat�c�s�d�r. Sava� bir ku�a��n yok olu�udur. Kay�pt�r. En �nemlisi de insan kayb�d�r. Gencecik insanlar�n (askerlerin) yitip gitmesi ve sava� baronlar�n�n, silah sanayinin ise masa ba��nda keyifle oturmas�d�r. Sava� �lkenin gerek alt yap�s�n� gerekse �st yap�s�n� ekonomik olarak vurdu�u gibi, �l�mlerle de b�rakt��� ac�lar ve psikolojik y�k�mlar� ile y�llarca devam edecek bir sefaletin ba�lang�c�d�r. Sizce Vietnam��n ac�lar� kapand� m�? Sizce Hiro�ima ac�lar�n�n �stesinden geldi mi? Hiro�ima ve Nagazaki �ehirlerini ve burada ya�ayan binlerce insan�n� bir anda atom bombas� ile kaybeden Japonya acaba ac�lar�n� unuttu mu?
�imdi T�rkiye kabul edin ya da etmeyin be�enin ya da be�enmeyin insanl�k ad�na yapmaya �al��t��� arabuluculuk ile b�y�k bir olay�n sorumlulu�unu g���sl�yor. �Sava� de�il siyaset,` diyerek taraflar� bulu�turmaya ve bar��t�rmaya de�ilse dahi ortak noktalarda uzla�t�rmaya gayret ediyor. Ba�ar�l� olur ya da olmaz ama en az�ndan yapmas� gerekeni yap�yor. Yani �d�nya 5�ten b�y�kt�r� s�z�ne art�k o da inanm�� olacak ki sistemi de�i�tirmekten bahsediyor ve Birle�mi� Milletler �in bu yap�s� ile yapabilece�i bir �ey olmad���n� dile getiriyor.
Sava� kazananlar�n�n kazanma sevinci k�sa bir s�redir. Bu k�sa zaman ge�ince geride b�rakt�klar� y�k�mlarla, zul�mlerle, ac�larla asl�nda kazanmad�klar�n� anl�yorlar. �rneklemeye �al��t���m�z Rusya-Ukrayna sava�� yak�nda bitecektir ama Rusya geriye d�n�p bakt���nda �lkesini terk etmek zorunda kalm�� 7 milyondan fazla Ukraynal� i�in �z�lecektir. Yerleri yurtlar� kalmam�� evleri, barklar�, okullar�, fabrikalar�, hastaneleri, yollar� ve yurtta�lar�n�n yararland��� t�m tesisleri yok edilmi� bir Ukrayna her g�n g�zlerinin �n�nde olacak. Rusya gururla �Bu sava�� kazand�m,� diyebilecek mi? Sava��n kazanan� yoktur.
�lkesini terk eden Ukraynal�lardan bahsederken 7 milyon ki�i dedik. �ocu�uyla ya�l�s�yla genciyle ve daha sava��n 37. g�n�� D���n�yorum da 37 g�nde bu kadar m�lteci ve yan� ba��m�zda devam eden Suriye i� sava�� 10. y�l�n� dolduruyor� Oradan da �lkesini terk eden muhacir ya da m�lteci ismini alan milyonlarca ki�i enteresand�r ki Suriyelilere kap�s�n� s�ms�k� kapatan Avrupa gelen ve gelmekte olan Ukraynal� m�ltecilere kap�s�n� kapatamad� gibi g�r�n�yor. Buradan gelenler Avrupa�ya k�smen yay�l�rken Polonya s�n�r kom�usu olmas� m�nasebeti ile b�y�k y�k�n alt�nda kald�. Avrupa yine bildi�i yoldan giderse g�rece�imiz Polonya�n�n Avrupa�n�n g�be�inde bir T�rkiye olaca��d�r. Milyonlarca evsiz, barks�z ve vatans�z muhacir ya da daha modern ismi ile m�lteci sava��n belki de en �nemli y�nlerinden biridir. Bu sebeple sava�s�z bir d�nya �zlemi ile ya��yor olmal�y�z.
Herkesin �v�nerek bahsetti�i bir sava� vard�r, bilirsiniz. Hani �u 300 Ispartal� diye bahsedilen muharebe... Burada Ispartal� olanlar mitolojik tarihteki Yunanl� askerlerdir ve yenmeye �al��t�klar� Suriye, Babil taraf�ndan gelen Arap askerleridir. Bu 300 Ispartal� son askerine kadar vuru�arak �lm�� sava�� kaybetmi�lerdir. Bug�ne kadar sava� �yk�leri anlat�la gelmi�, �stlerine kitaplar yaz�lm��, filmler �ekilmi�, destanla�m�� ama sava�� kaybetmi� 300 kahraman olarak an�lm��lard�r. Bir �rnek de bizden verelim. �O g�n bin atl� �ocuklar gibi �endik,� diye ba�lar bizim �yk�m�z ve �bin atl� dev gibi bir orduyu yendik� diye devam eder. T�pk� 300 Ispartal� gibi burada da 800 ak�nc� vard�r ve 70 bin ki�ilik S�rp (Avrupal�) orduya kar�� sava��rlar fakat tam tersine Ispartal� kahramanlar gibi son nefere kadar �lmezler. O g�n o sava��n galibi olurlar ve 25 bin d��man askerini de esir al�rlar. Kay�tlarda vard�r her ne kadar filmler �ekilmemi� olsa da �stlerine romanlar hikayeler yaz�lmam�� olsa da� Diyeceksiniz ki bu ne �imdi? Nerden icap etti bu iki sava�� kar��la�t�rmak? Hakl�s�n�z bunu derken; Ispartal�lar ma�lupken ak�nc�lar galipti. Sahnede yani sahada bunlar oldu. Kahramanca sava�t�lar ve kanlar�n� ak�t�p canlar�n� ortaya koydular ama dedim ya sava��n kazanan� olmaz. Onlar her ne kadar kalanlar�n avunma mekanizmas�nda kahramanca sava�m�� ve can vermi� olarak i�lenseler de Yunanl�lar ile Babil komutanlar� masaya oturmu� ve m�zakere imzalam��lard�r. Ak�nc�lardan sonra ise ak�nc�lar�n sahadaki m�cadelesi yokmu� gibi Osmanl� ile Macar asilzadeleri aras�nda anla�ma olmu� ve mutab�k kald�klar� konular imza alt�na al�nm��t�r.
Sorsan bar��� istemeyen kimse yoktur. Sava�� ��karan, sava�an, sava�ta �ld�ren, sava�ta �len, kazanan ve kaybeden de dahil. Kimse ya da hi�bir topluluk ��k�p da �Ben sava� yanl�s�y�m,� demez. Sava�lardan en b�y�k fayday� sa�layan sanayiinin ad� bile �Sava� Sanayii� de�il, �Savunma Sanayii�dir. En kanl� sava�, katliam ve operasyonlar�n isimleri hep �Bar�� Operasyonu�, �Karde�lik Savunmas��, ��zg�rl�k Ak�m��, �Demokrasi Getirelim� gibi gibi bar����l, insanc�l isimlerle ilan edilmi�tir. Bug�n onlars�z yapamad���m�z internet, GPS gibi bir�ok sistem hatta �o�u sava� teknolojisinin �r�nleridir. Bir �ekilde sava�larda kullan�lmak i�in icat edilmi�, sonra toplumun hizmetine sunulmu� ve bir�ok anlamda kullan�lm��t�r. Bu yat�r�m ve �abalara devasa paralar harcanm��, d�nyan�n bir yerinde k�tl�ktan �len insanlar varken, bir�ok hastal��a �are bulunamam��ken ve sistemin adaletsizli�i ar�a ��km��ken, do�an�n bize sunduklar� yava� yava� t�kenirken, d�nya t�kenirken dahi en b�y�k kaynaklar bu teknolojilere harcanm��t�r ve harcanmaya devam etmektedir.
O nedenle politik do�rucu, sevimli, insanc�l olmak �o�unlu�un s�ylemini tekrar etmekten �teye gitmemektedir. Bu sava�lar�n her biri i�in elini cebine g�t�r�p vergi veren, bu ama�lara hizmet eden sistem ve yap�lar� savunan her bir insan; �Bar�� istiyoruz!� diye hayk�r�rken bir yandan da bir sava� u�a��n�n, bir ate�li silah�n ya da y�k�c� bir teknolojinin �retimine vergileriyle, t�ketim k�lt�rleri ile, devlet ve bayrak �zerinden s�ylemleri ve kendi alg�s�ndaki medeniyeti tek bir do�ru gibi dayatan hukuk sistemlerine uyu�u ile sava�a hizmet etmeye devam etmektedir.
Bazen sava��n baz� konularda isteklerin elde edilip, sonunda bar���lmas� i�in yap�ld���n� unutuyoruz. Bar�� �d�llerinin baz�lar�n�n askerlere verildi�ini, yay�lmac� devletlerin demokrat say�ld���n� ve nedense sava� sonunda birilerinin sava�madan kazand���n� unuttu�umuz gibi bazen bar��mak, anla�mak veya yara�mak i�in sava��ld���n� da unutmamak gerekir. �Bar��� kelimesinin an�ld��� her alanda bilmeliyiz ki bir sava� ya�anm��, ya�an�yor veya ya�anacakt�r. ��nk� sava�s�z bir bar���n varl���ndan s�z edilemez. Nas�l ki her sava� bir bar�� do�uruyorsa her bar�� da bir sava�a gebedir.

Aliye Ayb�ke �zdemir



Tarih: 22.04.2022

Okunma: 753
Payla� Face
Paylaþ facebook
Blog
Paylaþ Blogger
Frien
Paylaþ Friendfeed
Mysp
Paylaþ Myspace
Twit
Paylaþ twitter


Yasal Uyar�: Yay�nlanan k��e yaz�s�n�n t�m haklar� lezce.com'a aittir. Kaynak g�sterilse dahi k��e yaz�s�n�n tamam� �zel izin al�nmadan kullan�lamaz. Ancak al�nt�lanan k��e yaz�s�n�n bir b�l�m�, al�nt�lanan sayfaya aktif link verilerek kullan�labilir.



Not: Bu sayfalarda yer alan K��e yaz�lar� ve okur yorumlar� ki�ilerin kendi g�r��leridir. Yaz�lanlardan lezce.com sorumlu tutulamaz.

  Bu yaz�ya ait yorumlar

Yorum eklenmemi�

[Yorum eklemek i�in t�klay�n]